اثر فاصله بین ردیف، تراکم و الگوی کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس ۷۰۴ در کشت دوگانه

به منظور بررسی اثر فواصل بین ردیف، تراکم و الگوی کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ­ای (سینگل کراس 704) در کشت دوم بعد از برداشت برنج، آزمایشی به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی قراخیل قائم­شهر در سال زراعی 1388 اجرا شد. تیمارها شامل سه فاصله کاشت بین ردیف (85 ،75، 65 سانتی ­متر)، دو تراکم 70 و 80 هزار بوته در هکتار و دو الگوی کاشت (تک ردیف و دو ردیف زیگزاگی) بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که حداکثر عملکرد دانه (9230 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (42.11 درصد) تحت فاصله 65 سانتی ­متر بین ردیف ­ها حاصل شد. عملکرد دانه و اجزای عملکرد از نظر آماری تحت تأثیر تراکم کاشت قرار نگرفتند. میزان عملکرد دانه در کشت دو ردیف زیگزاگی نسبت به تک ردیف حدود 23.66 درصد بیشتر بود. کلیه اجزای عملکرد در کشت دوردیف زیگزاگی بیشتر از تک ردیف بود. اثر متقابل فواصل بین ردیف × تراکم کاشت تنها بر عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و طول بلال در سطح احتمال 5 درصد معنی­ دار شد. عملکرد بیولوژیکی و تعداد ردیف در بلال از نظر آماری تحت اثر متقابل فواصل بین ردیف × الگوی کاشت در سطح احتمال 5 درصد قرار گرفت. کمترین عملکرد دانه (6558 کیلو گرم در هکتار) تحت اثر متقابل سه عاملی فاصله 75 سانتی­ متر بین ردیف با تراکم 80 هزار بوته و کشت تک ردیف حاصل گردید و حداکثر شاخص برداشت برای الگوی کاشت دو ردیف زیگزاگی با تراکم 80 هزار بوته در هکتار و فاصله 65 سانتی­ متر بین ردیف 46.86 درصد حاصل شد. عملکرد دانه با کلیه اجزای عملکرد همبستگی مثبت و بسیار بالایی در سینگل کراس 704 ذرت داشت که به دلیل بالا بودن شرایط زراعی در کشت تأخیری تابستانه (هفته اول شهریور) بود. به­ طور کلی کشت دوگانه ذرت بعد از برداشت برنج سبب پایداری تولید، استفاده موثر از آب و منابع، افزایش میزان بهره وری و افزایش تولید می ­شود.